معماری ویلای حیاط مرکز | آرشیتکت : علیرضا تغابنی
بررسی معماری ویلای حیاط، طراحی علیرضا تغابنی | همراه با پلان های معماری
نوشته شده در تحریریه مجله معماری 23گانه
ویلای حیاط مرکزی واقع در شهر لواسان، پروژهای از دفتر معماری NextOffice به سرپرستی علیرضا تغابنی است که در سال ۲۰۲۴ طراحی شده و بر مساحتی حدود ۷۳۴ مترمربع بنا شده است.
در این پروژه تلاش شدهاست مفهوم خانه با حیاط مرکزی را بازخوانی کند و با خلق فضایی سه-بعدی و باز، همگانۀ بین داخل و خارج را مورد بازاندیشی قرار دهد.
مشخصات پروژه
- معمار: دفتر NextOffice – علیرضا تغابنی
- موقعیت: شهر لواسان، استان تهران، ایران
- زیربنا: حدود ۷۳۴ مترمربع
- سال طراحی/تکمیل: ۲۰۲۴
- کاربری: ویلا مسکونی خصوصی
سبک معماری پروژه
این ویلا را میتوان از منظر معماری معاصر ارزیابی کرد، اما برخلاف الگوهای صِرف معاصر، با بازخوانی سنتی «حیاط مرکزی» و تبدیل آن به فضایی سه بعدی، ترکیبی از ساختار مدرن و فرهنگ خانه ایرانی ارائه میدهد. نمای بیرونی با آجر روشن، خطوط منحنی نرم و حجم شکسته، حالتی جمع و جور اما پویا ایجاد کرده است.
مفاهیم طراحی پروژه
- دو حجم به شکل «L» که در پلان و مقطع با یکدیگر تلاقی میکنند، فضایی مرکزی را حول حیاط باز میسازند.
- حیاط مرکزی سهبعدی به وسیلۀ استخر فرورفته در کف، بازشوها به سمت نماها و ارتباط با آسمان، لایههای مختلف جدایی و پیوستگی فضایی را ایجاد میکند.
- در این پروژه مرز میان داخل و خارج نرم شده؛ فضاهای نیم-باز، استخر، بازشوهای بزرگ و مسیرهای بصری به هم پیوستهاند تا تجربه خانه ایرانی در معنایی نو را رقم زنند.
ویژگیهای کلیدی پروژه
- طراحی حیاط مرکزی که محور اصلی حرکتی، بصری و فضایی ویلا است.
- کارکرد فضای استخر در کف حیاط بهصورت فرورفته، که هم تجسم وزن و هم بازتاب نور را فراهم میکند.
- استفاده از رنگ روشن آجر، خطوط منحنی و بازشوهای بزرگ که حس سبکی و زمانمند بودن را منتقل میکند.
- پیوند قوی میان فضای خصوصی ویلا و مناظر بیرونی و نور طبیعی، با حفظ حریم.
پلان معماری پروژه
پلان ویلا طوری طراحی شده است که فضاها بهدور حیاط مرکزی سازماندهی شدهاند. با دو حجم شکلگرفته به شکل «L»، بخشهای عمومی مانند نشیمن، ناهارخوری و آشپزخانه به سمت حیاط و استخر گشوده شدهاند و بخشهای خصوصیتر در طبقات بالا یا حاشیه قرار گرفتهاند. سطح مقطع پروژه آشکار میکند که فضاهای نیم-باز، بازشوها و حیاط در هم تنیدهاند تا تجربه فضایی پویا شکل دهند.
مصالح و متریال استفاده شده
- نمای بیرونی: آجر روشن (از تأمینکنندگان «آذرخش آجر» و «ایمنی شهر») که با رنگ روشن روان و بافت منسجم انتخاب شدهاست.
- کف حیاط و اطراف استخر: متریالی مقاوم در برابر آب و پوشش فضای باز، برای تأمین آرامش بصری و اقلیمی.
- بازشوها: پنجرههای بزرگ شیشهای و چارچوب فلزی با طراحی کمینه که حداکثر ارتباط بصری با فضای سبز و حیاط را فراهم کردهاند.
- پوشش داخلی و مسیر حرکت: استفاده از چوب، سنگ روشن و نور طبیعی جهت خلق فضایی گرم .
بیوگرافی معمار
علیرضا تغابنی، معمار ایرانی و مؤسس دفتر NextOffice، یکی از چهرههای شاخص معماری مسکونی معاصر ایران است. پروژههای وی غالباً با تمرکز بر بستر ایرانی، فرم صریح و تجربه کاربری طراحی میشوند. ویلا حیاط مرکزی یکی از تازهترین پروژههای وی است که بازخوانی مدرن حیاط ایرانی را در بستری معاصر تجربه کردهاست.
23گانه | سامانه پیشرفته مقررات ملی ساختمان
سامانه هوشمند مقررات ملی ساختمان، بستری رایگان برای مهندسان و معماران ایرانی فراهم کردهاست تا با جستجوی سریع، به مباحث مقررات ملی ساختمان و ضوابط نظام مهندسی ساختمان دسترسی یابند. این ابزار نقش مؤثری در ارتقای کیفیت طراحی و اجرای پروژههای ساختمانی کشور دارد.
پرسشهای متداول
۱. چرا حیاط این پروژه سهبعدی تعریف شده؟
به دلیل ایجاد لایههای متفاوت حریم، ارتباط میان داخل و خارج، بازی نور و سایه، و تجربه فضایی چند وجهی.
۲. چگونه رابطه بین فضای خصوصی و عمومی در ویلا مدیریت شده؟
با تلاقی دو حجم «L»، تفکیک فضایی هوشمندانه میان بخشهای عمومی (نشیمن، فضای باز) و بخشهای خصوصی (اتاقها، حریم خانوادگی) انجام شدهاست.
۳. چرا انتخاب آجر روشن برای نما مهم بوده؟
زیرا ترکیب رنگ روشن، بافت طبیعی و پرداخت دقیق، به کاهش جذب حرارت، افزایش خوانایی فرم و هماهنگی با محیط کوهستانی لواسان کمک کردهاست.
۴. سیستم استخر فرورفته چه نقشی دارد؟
علاوه بر زیبایی بصری، بازی نور در آب و بازتاب آن به فضای حیاط، تجربه بصری متفاوتی ایجاد میکند و حیاط را محور مرکزی ویلا میکند.
۵. این ویلا چه ارزش افزودهای برای بستر شهری دارد؟
با بازتعریف خانه با حیاط مرکزی در بافت لواسان، ارائه الگویی نو برای معماری مسکونی خصوصی و توجه به تجربه کاربری و کیفیت فضایی است.
