الزامات تأمین نیروی برق اضطراری در ساختمان ها بر اساس مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان و نشریه ۱۱۰
الزامات تأمین نیروی برق اضطراری در ساختمان ها بر اساس مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان و نشریه ۱۱۰
این مطلب بر اساس الزامات مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان و نشریه ۱۱۰ تنظیم شده و بر اساس منابع معتبر موجود در پایگاه ۲۳گانه ارائه می‌گردد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد جزئیات فنی، استانداردها و راهکارهای مرتبط با سیستم‌های برق اضطراری، می‌توانید از قابلیت جستجوی هوشمند ۲۳گانه استفاده کنید که اطلاعات جامع و به روز را در اختیارتان قرار می‌دهد.
تأمین نیروی برق اضطراری در ساختمان‌ها یکی از الزامات کلیدی برای تضمین ایمنی، تداوم عملکرد و جلوگیری از خسارات جبران ناپذیر در شرایط قطع برق است. مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان و نشریه ۱۱۰ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، چارچوب جامعی برای طراحی، نصب و بهره برداری از سیستم‌های برق اضطراری ارائه می‌دهند. این مطلب به بررسی الزامات و استانداردهای مربوط به تأمین نیروی برق اضطراری در انواع ساختمان‌ها می پردازد.
لینک مفید : 13-5-5 نیروی برق اضطراری (مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان | طرح و اجرای تاسیسات برقی ساختمان ها)
اهمیت نیروی برق اضطراری
نیروی برق اضطراری برای تأمین انرژی سیستم‌ها، دستگاه‌ها و تجهیزات حیاتی در زمان قطعی برق شهری ضروری است. این نیرو معمولاً توسط مولدهای برق اضطراری با موتورهای دیزل یا گازسوز تأمین می‌شود. موارد زیر از جمله مصارف اضطراری هستند که باید به این سیستم مجهز شوند:
- سردخانه‌های عمومی و صنعتی: برای حفظ مواد فاسدشدنی.
- مراکز صنعتی حساس: که قطع برق می‌تواند خسارات مالی یا جانی به دنبال داشته باشد.
- ساختمان‌های خاص: که مقامات ذی‌صلاح یا نوع فعالیت آن‌ها ایجاب می‌کند.
- ساختمان‌های مسکونی و اداری با آسانسورهای بلند: به‌ویژه دارای آسانسور حمل بیمار با مسیر حرکت بیش از ۲۱ متر.
الزامات طراحی و نصب مولدهای برق اضطراری
- محل نصب و شرایط محیطی:
- مولدها باید نزدیک مرکز بار نصب شوند تا افت ولتاژ به حداقل برسد.
- اثرات لرزش، صدا و دود بر محیط اطراف باید کنترل شود.
- فونداسیون مولدها باید مستقل و مجهز به لرزه‌گیر باشد.
- دودکش‌ها باید در بام یا فضای آزاد نصب شوند تا دود به‌راحتی پخش شود.
- مخزن سوخت دائمی باید طبق ضوابط شرکت نفت و با دسترسی مناسب به مسیرهای سوخت‌رسانی طراحی شود.
- استانداردها و ملاحظات فنی:
- در مراکز داده، استاندارهای ANSI/TIA-942 و ANSI/BICSI-002 باید رعایت شوند.
- محاسبات بار اضطراری باید شامل ضرایب همزمانی، جریان راه‌اندازی و هارمونیک‌ها باشد.
- سیستم‌های راه‌اندازی خودکار (با یا بدون وقفه) و کلیدهای تبدیل اتوماتیک (ATS) برای اتصال سریع به شبکه توزیع برق اضطراری ضروری هستند.
- ایمنی و مقاومت در برابر حریق:
- اتاق مولدها باید با دیوارها و سقف‌های مقاوم در برابر حریق (حداقل ۲ ساعت) طراحی شود.
- در ساختمان‌های حیاتی، مولدها باید در فضاهای ایمن با استحکام بالا نصب شوند.
محدودیت‌های ژنراتورهای گازی
ژنراتورهای گازی به دلیل زمان راه‌اندازی طولانی (بیش از ۱۵ ثانیه) و احتمال قطع گاز شهری، تنها برای مصارف غیرمرتبط با سیستم‌های ایمنی مناسب هستند. برای سیستم‌های حیاتی، استفاده از مولدهای دیزلی توصیه می‌شود.
سیستم‌های کنترل و راه‌اندازی
- سیستم‌های راه‌اندازی باید خودکار باشند، اما امکان راه‌اندازی دستی نیز پیش‌بینی شود.
- رله‌های کنترل فاز و ولتاژ باید در شرایط غیرعادی (قطع فاز یا کاهش ولتاژ زیر ۸۵٪) مولد را در ۳ تا ۱۰ ثانیه راه‌اندازی کنند.
- پس از بازگشت برق اصلی، انتقال بار به شبکه شهری باید با تأخیر زمانی انجام شود تا از پایداری شبکه اطمینان حاصل شود.
توصیه برای آسانسورها
در ساختمان‌های مسکونی که مشمول الزامات خاص نیستند، توصیه می‌شود آسانسورها به سیستم باتری پشتیبان مجهز شوند تا در زمان قطع برق به نزدیک‌ترین طبقه هدایت شوند. بازرسی دوره‌ای این سیستم‌ها برای اطمینان از عملکرد صحیح ضروری است.
نتیجه‌گیری
رعایت الزامات مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان و نشریه ۱۱۰ در طراحی و اجرای سیستم‌های برق اضطراری، نه‌تنها ایمنی ساکنان و کاربران ساختمان‌ها را تضمین می‌کند، بلکه از خسارات مالی و جانی ناشی از قطعی برق جلوگیری می‌کند. انتخاب صحیح مولدها، توجه به شرایط محیطی و رعایت استانداردها، از جمله عوامل کلیدی در موفقیت این سیستم‌ها هستند.
