صد طراحی برتر، معماری برج سیتی لایف میلان [گرئه معماری زاها حدید] | طرح شماره 13
منطقه تجاری «سیتی‌لایف» در میلان؛ مرکز خریدی سیال در پیوند با برج جنرالی و پارک شهری
مقدمه
در یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های نوسازی شهری اروپا در میلان، مجموعه‌ای تجاری شکل گرفته که نه فقط یک مرکز خرید، بلکه بخشی از یک پارک شهری، میدان‌های باز و شبکه عابری پیوسته است. منطقه تجاری سیتی‌لایف در قلب این طرح، بالای ایستگاه متروی «تره تورّی» قرار گرفته و تلاقی معماری سیال با فضای عمومی را به‌صورت عینی نشان می‌دهد.
فرم مجموعه از سه محور اصلی شهر الهام گرفته؛ محورهایی که در این بخش از میلان به هم می‌رسند و در ادامه به برج ۴۴ طبقه جنرالی متصل می‌شوند. حجم افقی و کشیده پودیوم، با سقف‌های شفاف، فضاهای خالی بزرگ و رمپ‌ها و پله‌برقی‌ها، کاربر را در مسیری پیوسته میان میدان‌های باز، فضاهای سرپوشیده، رستوران‌ها، کافه‌ها و فروشگاه‌ها حرکت می‌دهد.
فضای داخلی با کف، ستون و سقفی از بامبو مهندسی‌شده تعریف شده است؛ متریالی گرم، لمسی و بسیار مقاوم که در قالب ستون‌های مجسمه‌وار و سقف لووری، هویتی یکپارچه برای درون مجموعه می‌سازد. این طراحی، نگاه شناخته‌شده دفتر زاها حدید به سیالیت، انحنا و ضرب‌آهنگ فضایی را در مقیاس یک مرکز خرید شهری آشکار می‌کند.
خلاصه اطلاعات پروژه
- موقعیت: میلان، ایتالیا
- کاربری: مجموعه تجاری (مرکز خرید، رستوران، کافه، سینما، فضاهای سلامت و رفاهی)
- معمار: دفتر Zaha Hadid Architects
- مساحت زیربنا: حدود ۳۲٬۰۰۰ مترمربع
- سال تکمیل: ۲۰۱۷
- موقعیت در سایت سیتی‌لایف: بالای ایستگاه متروی Tre Torri در خط M5 مترو میلان، در مجاورت برج جنرالی
- عکاسان: Hufton+Crow، Samuel Holzner
- مشاوران اصلی: مشاور سازه AKT، Redesco
- گواهی پایداری: گواهی LEED Gold برای پروژه‌های مجموعه سیتی‌لایف
ویژگی‌های کلیدی معماری
- ادامه هندسه شهری در فرم معماری
ساختار مجموعه براساس سه محور اصلی شهر شکل گرفته که در این سایت به هم می‌رسند. این هندسه در پلان پودیوم، در مسیرهای حرکت، و در اتصال به برج جنرالی ادامه پیدا می‌کند و در طبقات بالای برج، با چرخشی تدریجی نسبت به شهر، به سمت کلیسای دومو جهت می‌گیرد. - ترکیب پارک، میدان شهری و مرکز خرید
مجموعه تجاری نه به‌عنوان یک حجم بسته، بلکه به‌عنوان بخشی از یک پارک ۴۲ هکتاری، میدان‌های باز و طولانی‌ترین محور پیاده‌محور شهر طراحی شده است. فضاهای باز و سرپوشیده، رستوران‌ها، کافه‌ها، فروشگاه‌ها و سینما در امتداد مسیرهای عمومی قرار می‌گیرند و مرز میان «مرکز خرید» و «فضای شهری» را کم‌رنگ می‌کنند. - زبان سیال در پوسته و فضای داخلی
فرم پودیوم با لبه‌های نرم، گوشه‌های گرد و بازشوهای کشیده، همان زبان سیالی را دنبال می‌کند که در پروژه‌های مسکونی سیتی‌لایف دیده می‌شود. این سیالیت در فضای داخلی با ستون‌های بامبویی مجسمه‌وار، سقف لووری و خطوط منحنی در جداره‌ها و دسترسی‌ها تداوم می‌یابد. - بامبو مهندسی‌شده به‌عنوان عنصر اصلی داخلی
کف، ستون‌ها و سقف داخلی با بامبو مهندسی‌شده پوشانده شده است. این متریال به‌دلیل گرما، دوام بالا و امکان تأمین از منابع پایدار انتخاب شده و با برش CNC پنج‌محوره و پرداخت دستی، به ستون‌ها و کانترهای مجسمه‌وار تبدیل شده است. اتصال ستون‌های بامبویی به سقف لووری، پیوند بصری بین سطح «صلب» و «متخلخل» ایجاد می‌کند. - سقف شفاف و نور طبیعی کنترل‌شده
نورگیرهای طولی محدب در سقف، نور طبیعی را به عمق فضای تجاری هدایت می‌کنند. سازه‌ی فلزی و پوسته شفاف این نورگیرها با فرم سیال جداره‌ها هماهنگ است و بازی سایه‌روشن را در طول روز تقویت می‌کند؛ در حالی که کنترل تابش مستقیم و مصرف انرژی نیز مدنظر بوده است. - پروژه‌ای با رویکرد پایداری و کاهش مصرف انرژی
کل توسعه سیتی‌لایف، از جمله پودیوم تجاری، با هدف کاهش مصرف انرژی و آلاینده‌ها طراحی و ساخته شده و موفق به دریافت گواهی LEED Gold شده است. ترکیب حمل‌ونقل عمومی، پیاده‌راه‌های گسترده، پارک وسیع و استفاده از مصالح پایدار بخشی از این رویکرد است.
معرفی پلتفرم ۲۳گانه
مجله معماری ۲۳گانه با تمرکز بر پروژه‌های مرجع در مقیاس های مختلف، تلاش می‌کند رابطه میان معماری، شهر و تجربه کاربر را برای مخاطب حرفه‌ای قابل خواندن کند. در این پلتفرم، پروژه‌هایی مانند منطقه تجاری سیتی‌لایف نه فقط به‌عنوان نمونه‌های فرم‌پردازی، بلکه به‌عنوان بخشی از استراتژی‌های نوسازی شهری، پایداری و طراحی فضاهای عمومی بررسی می‌شوند.
بعلاوه پلتفرم 23گانه با در اختیار قرار دادن جستجوی هوشمند در مقررات ملی ساختمان ایران به ابزاری کارآمد برای مهندسین حوزه ساختمان در ایران مبدل شده است.
بیوگرافی کوتاه دفتر Zaha Hadid Architects
دفتر Zaha Hadid Architects یکی از شناخته‌شده‌ترین دفاتر معماری معاصر در جهان است که دفتر مرکزی آن در لندن قرار دارد و پروژه‌های متعددی در قاره‌های مختلف اجرا کرده است. زبان طراحی این دفتر بر سیالیت، هندسه پیچیده، فرم‌های پویا و ترکیب تکنولوژی پیشرفته با مهارت‌های ساخت تأکید دارد.
در پروژه سیتی‌لایف، این دفتر علاوه بر پودیوم تجاری، طراحی برج جنرالی را نیز بر عهده داشته است؛ برجی که با چرخش تدریجی نسبت به محورهای شهر، یکی از شاخص‌ترین سیلوئت‌های جدید میلان را شکل می‌دهد. حضور نام‌هایی مانند زاها حدید، پاتریک شوماخر، جانلوکا راکانا و آندره‌آ بالدوتچی کسته در تیم طراحی، نشان می‌دهد که این پروژه برای دفتر، یکی از نقاط مهم در کارنامه طراحی شهری و تجاری به‌شمار می‌آید.
توضیحات ساختار معماری و سازمان‌دهی فضاها
پودیوم تجاری سیتی‌لایف درست بالای ایستگاه متروی تره‌تورّی قرار گرفته و به‌عنوان لایه‌ای میان شبکه زیرزمینی حمل‌ونقل و پارک و میدان‌های سطح شهر عمل می‌کند. دسترسی به مجموعه از چندین سطح انجام می‌شود؛ رمپ‌های ملایم، پله‌برقی‌ها و مسیرهای شیبدار کاربران را از سطح شهر به داخل فضاهای تجاری و برعکس هدایت می‌کنند.
پلان مجموعه براساس سه محور اصلی شهر سازمان‌دهی شده است؛ محورهایی که در این گره شهری به هم می‌رسند. این محورهای حرکتی در دل پودیوم به مسیرهای پیاده، کریدورهای تجاری و فضاهای جمعی تبدیل شده‌اند. به همین دلیل، حرکت در طول مرکز خرید بیش‌تر شبیه قدم‌زدن در یک «خیابان سرپوشیده» است تا عبور از راهروهای بسته یک مال معمولی.
فضاهای اصلی تجاری در دو تراز اصلی حول آتریوم‌ها و فضاهای خالی بزرگ قرار گرفته‌اند. این آتریوم‌ها با سقف‌های شفاف و دید مستقیم به برج جنرالی، ارتباط عمودی و بصری قدرتمندی درون مجموعه ایجاد می‌کنند. در برخی نقاط، سقف به‌صورت پوسته‌ای منحنی به سمت پایین کشیده می‌شود و فضا را در مقیاس انسانی‌تر تعریف می‌کند.
طراحی داخلی، ترکیبی از کف یکدست بامبو، ستون‌های مجسمه‌وار و سقف‌های لووری است. این تکرار ریتمیک ستون‌ها در امتداد کریدورها، نوعی «چیدمان درختی» می‌سازد که هم نقش سازه‌ای و هم نقش فضاساز دارد؛ گویی کاربر در میان جنگلی انتزاعی از بامبو حرکت می‌کند. دو کانتر کافه با فرم‌های منحنی و پیوسته نیز همین زبان را ادامه می‌دهند و به نقاط مکث در مسیر تبدیل می‌شوند.
از بیرون، پوسته روشن و یکپارچه پودیوم به‌صورت نواری افقی، پای برج جنرالی را در بر می‌گیرد. برش‌های بزرگ در پوسته، ورودی‌ها و دیدهایی به فضای داخلی ایجاد می‌کنند و در عین حال، اتصالی بصری بین سطح پارک و فضای تجاری می‌سازند. فرم پوسته در برخی نقاط از زمین جدا می‌شود و فضاهای زیر آن تبدیل به مسیر عبور و توقف عابران می‌شود؛ حرکتی که شکل پودیوم را به بخشی از فضای عمومی تبدیل می‌کند.
در مقیاس کلان، پودیوم تجاری به‌همراه برج جنرالی و پارک پیرامون، یک گره شهری تازه در میلان می‌سازد؛ گره‌ای که کاربری اداری، مسکونی، تجاری و فضاهای عمومی را در کنار هم قرار می‌دهد و الگوی جدیدی برای بازآفرینی سایت‌های بزرگ نمایشگاهی پیشین پیشنهاد می‌کند.
سوالات متداول درباره منطقه تجاری سیتی‌لایف
منطقه تجاری سیتی‌لایف در چه بخشی از میلان قرار دارد و چه نقشی در طرح شهری دارد؟
این مجموعه در سایت سابق نمایشگاه میلان و بالای ایستگاه متروی تره‌تورّی، در قلب توسعه سیتی‌لایف واقع شده است. نقش آن ایجاد پیوند بین برج جنرالی، پارک ۴۲ هکتاری، میدان‌های عمومی و شبکه عابری وسیع این بخش از شهر است.
چه کاربری‌هایی در مجموعه سیتی‌لایف پیش‌بینی شده است؟
در این منطقه، ترکیبی از فروشگاه‌ها، کافه‌ها، رستوران‌ها، فود هال، سینما و فضاهای مرتبط با سلامت و رفاه قرار گرفته است. کل توسعه سیتی‌لایف شامل واحدهای مسکونی، دفاتر اداری برای حدود ده هزار نفر، مهدکودک، پارک بزرگ و فضاهای عمومی گسترده نیز هست.
چرا بامبو برای فضای داخلی انتخاب شده است؟
بامبو مهندسی‌شده به‌دلیل گرما و بافت لمسی، دوام بالا و امکان تأمین از منابع پایدار انتخاب شده است. این متریال پس از پرس در بلوک‌های متراکم، با ماشین‌آلات CNC پنج‌محوره تراش خورده و سپس دستی پرداخت شده تا به ستون‌ها، سرستون‌ها و کانترهای مجسمه‌وار تبدیل شود.
این پروژه چه جایگاهی از نظر پایداری و محیط‌زیست دارد؟
کل توسعه سیتی‌لایف، از جمله منطقه تجاری، با هدف کاهش مصرف انرژی و انتشار آلاینده‌ها طراحی شده و موفق به دریافت گواهی LEED Gold شده است. نزدیکی به مترو، پیاده‌راه گسترده، ترکیب کاربری‌ها و استفاده از مصالح پایدار از مهم‌ترین جنبه‌های این رویکرد هستند.
![صد طراحی برتر، معماری برج سیتی لایف میلان [گرئه معماری زاها حدید] | طرح شماره 13](/_next/image/?url=https%3A%2F%2Fback-api.23gane.com%2Fstorage%2Fblogs%2F69183bfc534c4_15152.jpg&w=1920&q=75)
