ضوابط و الزامات طراحی پارکینگ
ضوابط پارکینگ در طرح تفصیلی شهر تهران: راهنمای جامع طراحی و تأمین پارکینگ
بر اساس ضوابط طرح تفصیلی شهر تهران، تأمین و احداث پارکینگ برای تمامی ساختمان‌ها در همه پهنه های شهری الزامی است. این ضوابط به منظور مدیریت فضای شهری، تسهیل تردد و تأمین نیازهای پارکینگ طراحی شده‌اند. در این مقاله، جزئیات کامل ضوابط پارکینگ، شامل تعداد پارکینگ موردنیاز، ابعاد، شیب رمپ(شیبراه)، و نکات کلیدی برای طراحی پارکینگ‌های مسکونی، تجاری و عمومی ارائه می‌شود.
پارکینگ موردنیاز چیست؟
پارکینگ موردنیاز به حداقل تعداد واحدهای پارکینگ اشاره دارد که بر اساس نوع کاربری ساختمان (مسکونی، تجاری، یا مختلط) تعیین می‌شود. این تعداد باید در طراحی و ساخت هر پروژه رعایت شود تا پروانه ساختمانی صادر گردد.
پارکینگ مزاحم چیست؟
پارکینگ مزاحم به پارکینگی گفته می‌شود که جانمایی آن به‌گونه‌ای است که خروج یک خودرو تنها با جا به جایی خودروی مزاحم امکان پذیر است. این نوع پارکینگ باید به‌صورت یک به یک طراحی شود و معمولاً برای واحدهای مسکونی با تعداد محدود قابل استفاده است.
تعداد پارکینگ موردنیاز بر اساس کاربری
واحدهای مسکونی
تعداد پارکینگ موردنیاز برای واحدهای مسکونی بر اساس سطح خالص زیربنای آپارتمان تعیین می‌شود:
- تا ۱۵۰ مترمربع: ۱ واحد پارکینگ
- ۱۵۰ تا ۲۵۰ مترمربع: ۲ واحد پارکینگ
- بیش از ۲۵۰ مترمربع: ۳ واحد پارکینگ
نکته: در پهنه‌های مسکونی، تنها یکی از پارکینگ‌های موردنیاز می‌تواند به‌صورت مزاحم طراحی شود. برای مثال، اگر واحدی ۲۵۱ مترمربع باشد، ۳ واحد پارکینگ نیاز دارد که می‌توانند به‌صورت مزاحم طراحی شوند.
واحدهای تجاری و مختلط
در پهنه‌های تجاری و مختلط (پهنه‌های M و S)، تعداد پارکینگ‌ها بر اساس هر ۱۰۰ مترمربع زیربنای مفید محاسبه می‌شود. این تعداد بر اساس جدول مشخص‌شده در طرح تفصیلی برای هر پهنه تعیین می‌گردد. به‌عنوان مثال:
- پهنه M111: ۶ واحد پارکینگ به ازای هر ۱۰۰ مترمربع
- پهنه M112: ۵ واحد پارکینگ به ازای هر ۱۰۰ مترمربع
مثال کاربردی: اگر پروژه‌ای در پهنه M111 دارای ۸۰۷ مترمربع زیربنای مفید اداری و ۲۱۱ مترمربع زیربنای مفید تجاری باشد، باید ۲۵ واحد پارکینگ برای بخش اداری و ۱۳ واحد پارکینگ برای بخش تجاری تأمین کند.
پارکینگ ویژه معلولین
به ازای هر ۲۰ واحد پارکینگ، باید یک واحد پارکینگ ویژه معلولین با ابعاد حداقل ۳.۵ متر عرض طراحی و تأمین شود.
ابعاد و مشخصات پارکینگ
رعایت ابعاد استاندارد برای پارکینگ‌ها از مهم ترین ضوابط طرح تفصیلی است:
- حداقل فضای خالص برای یک واحد پارکینگ: ۵ × ۲.۵ متر
- اضافه شدن پارکینگ‌های بیشتر: به ازای هر واحد پارکینگ اضافی، ۲ متر به عرض اضافه می‌شود. برای مثال، ۴ واحد پارکینگ کنار هم نیازمند فضایی به ابعاد حداقل ۵ × ۸.۵ متر است.
- پارکینگ معلولین: عرض حداقل ۳.۵ متر
- پارکینگ بین دو دیوار بسته: باید ۵۰ سانتیمتر به عرض اضافه شود.
ارتفاع پارکینگ
- حداکثر ارتفاع مجاز: ۳ متر
- پارکینگ‌های بیش از ۱۰۰۰ مترمربع یا بیش از ۲۵ واحد: ارتفاع تا ۳ متر قابل‌قبول است.
- .
- .
عرض، شیب و شعاع گردش پارکینگ
- عرض رامپ عبوری: حداقل ۳.۵ متر (برای بیش از ۲۵ واحد پارکینگ، ۵ متر)
- حداکثر شیب رامپ:
- پارکینگ خصوصی: ۱۵٪
- پارکینگ عمومی: ۱۲٪
- شعاع گردش رامپ: حداقل ۶.۵ متر از آکس رامپ قوسی
- فضای گردش یا ایست پارکینگ: حداقل ۵ × ۵ متر
نکات کلیدی در طراحی پارکینگ
- تأمین پارکینگ در شعاع ۲۵۰ متری: اگر امکان تأمین پارکینگ در زمین پروژه وجود نداشته باشد، می‌توان پارکینگ را در شعاع حداکثر ۲۵۰ متری ملک در ساختمان‌های مجاور تأمین کرد.
- پارکینگ‌های مازاد فضای باز: تأمین پارکینگ در مازاد فضای باز جزء زیربنا محسوب نمی‌شود و به ازای هر ۱۵ مترمربع، یک واحد پارکینگ قابل‌تأمین است.
- ورودی پارکینگ: از هر خیابان فقط یک ورودی پارکینگ مجاز است، مگر اینکه طول بر زمین ۲۰ متر یا بیشتر باشد که در این صورت دو ورودی مجاز خواهد بود.
- ارتفاع پیلوت: حداکثر ۲.۴ متر برای پارکینگ - در صورت عدم احداث زیرزمین، تا ۲.۶ متر مجاز است (مشروط به اینکه سطح فونداسیون تا ۶۰ سانتیمتر پایین تر از گذر باشد).
- زیرزمین و پیلوت توامان: ارتفاع پیلوت تا ۲.۴ متر و زیرزمین تا ۳ متر (ارتفاع تمام‌شده ۲.۶ متر) مجاز است.
- فاصله ستون‌ها: حداقل ۴.۵ متر برای پارک دو خودرو با مانور اصلی ۵ متر.
- پارکینگ‌های عمومی و بانک‌ها: باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که استفاده عمومی به‌راحتی امکان پذیر باشد.
- دسترسی مستقیم زیرزمین: پارکینگ‌های زیرزمین باید از طریق پله یا آسانسور به طبقات دسترسی مستقیم داشته باشند.
ضوابط مربوط به گذرها، پارکینگ و پخ‌ها
- شبکه گذرهای فرعی: گذرها در طرح تفصیلی درجه‌بندی شده‌اند. اگر عرض موجود یا عقب نشینی شده بیش از عرض تعیین شده باشد، عرض موجود ملاک عمل است.
- عرض گذرهای غیراختصاصی:
- طول کمتر از ۱۰۰ متر: ۶ متر
- طول ۱۰۰ متر و بیشتر: ۸ متر
- در محدوده شهر قدیم: ۶ متر برای طول کمتر از ۱۵۰ متر و ۸ متر برای طول بیشتر.
- مناطق تاریخی: عرض گذرها با نظر سازمان میراث فرهنگی تعیین می‌شود.
- تعریض گذرها: تعریض به‌صورت مساوی از محور موجود انجام می‌شود، مگر در مواردی که بناهای تاریخی یا مقتضیات طراحی ایجاب کند.
- ساباط‌ها: تخریب ساباط های موجود بدون تأیید سازمان میراث فرهنگی ممنوع است.
- بن‌بست‌ها: احداث بن‌بست با طول بیش از ۲۵۰ متر مجاز نیست.
- دسترسی سواره‌رو: حداکثر عرض ورودی ۳.۵ متر (در قطعات با عرض بیش از ۱۰ متر، تا ۶ متر با شرایط خاص مجاز است).
- درب پارکینگ در پخ‌ها: نصب درب ماشین‌رو در پخ‌ها ممنوع است.
نتیجه‌گیری
رعایت ضوابط پارکینگ در طرح تفصیلی شهر تهران برای اخذ پروانه ساختمانی و مدیریت بهینه فضای شهری ضروری است. این ضوابط شامل تعداد پارکینگ موردنیاز، ابعاد، شیب رامپ، و الزامات طراحی برای کاربری های مختلف است. با رعایت این نکات، میتوانید پروژه‌ای مطابق با استانداردهای شهری طراحی کنید که هم نیازهای ساکنان را برآورده کند و هم از نظر قانونی تأیید شود.
برای اطلاعات کامل تر میتوانید از جستجوی هوشمند سایت 23Gane به تمام موارد اشاره شده به پارکینگ دسترسی داشته باشید .
