سقف یوبوت چیست؟ مزایا، معایب و کاربردها
سقف یوبوت
سقف یوبوت یک سیستم دال بتنی دو طرفه مجوف است که با استفاده از بلوک های توخالی پلی پروپیلن (یوبوت) به جای بتن میانی اجرا میشود. این روش توسط مهندسان ایتالیایی در اواخر قرن بیستم برای بهینه سازی دال‌های بتنی طراحی شد. هدف آن کاهش مصرف بتن و میلگرد، افزایش مقاومت در برابر زلزله و امکان اجرای دهانه‌های بزرگ تر بود. در این مقاله به چیستی سقف یوبوت، نحوه اجرا، مزایا، معایب و کاربردهای آن می‌پردازیم.
سقف یوبوت چیست؟
سقف یوبوت از دال بتنی دو طرفه تشکیل شده که در آن بلوک های یوبوت بین میلگردهای بالا و پایین قرار می‌گیرند. این بلوک ها با بتن احاطه شده و سطحی صاف ایجاد می‌کنند. یوبوت ها از جنس پلی پروپیلن قابل بازیافت هستند و به کاهش وزن سازه و مصرف مصالح کمک می‌کنند. این سیستم امکان ایجاد دال‌های تخت با ضخامت کم و دهانه‌های بلند (تا 20 متر) را فراهم می‌کند.
نحوه اجرای سقف یوبوت
- قالب‌بندی سقف: مشابه دال تخت، قالب‌بندی انجام میشود.
- آرماتوربندی تحتانی: شبکه میلگرد تحتانی مطابق نقشه اجرا میشود.
- چیدن بلوک های یوبوت: بلوک‌ها در محل‌های مشخص قرار می‌گیرند.
- آرماتوربندی فوقانی: شبکه میلگرد فوقانی اجرا میشود.
- بتن‌ریزی: بتن به‌صورت یکپارچه ریخته میشود.
- قالب‌برداری: پس از گیرش بتن، قالب‌ها برداشته می‌شوند.
انواع قالب یوبوت
- یوبوت تک: ساده، ارزان، اما امکان نفوذ بتن به داخل وجود دارد.
- یوبوت دوبل: بسته، مقاوم در برابر نفوذ بتن، اما گران‌تر.
- یوبوت اصلاح‌شده: ابعاد کوچک‌تر (30 سانتی‌متر)، مصرف بتن بیشتر.
- یوبوت پلی‌استایرن: سبک، اما خطر انتشار گاز سمی و انفجار در آتش‌سوزی دارد.
- .
مزایای سقف یوبوت
- کاهش مصالح: صرفه‌جویی 20-40% در بتن و 5-20% در فولاد.
- دهانه‌های بزرگ: امکان اجرای دهانه های تا 20 متر بدون ستون های متعدد.
- مقاومت لرزه‌ای: توزیع یکنواخت نیروها و کاهش وزن سازه.
- سرعت اجرا: حذف تیرها و سرستون ها، ساده سازی قالب بندی.
- عایق صوتی و حرارتی: کاهش انتقال صدا و حرارت.
- انعطاف معماری: کاهش تعداد ستون ها و امکان طراحی پلان های متنوع.
- کاهش هزینه‌ها: نیاز کمتر به فونداسیون عمیق و مصالح.
- افزایش طبقات: کاهش وزن کلی ساختمان.
- افزایش تعداد پارکینگ: بواسطه افزایش فاصله ستون ها امکان تامین تعداد بیشتری پارکینگ فراهم میشود.
- حذف آویزها: با بهره‌گیری از سقف یوبوت و دیوار برشی مناسب، می توان تیرهای آویزدار و کتیبه های بیرون زده از سقف را حذف کرد.
معایب سقف یوبوت
- نیاز به نظارت دقیق: اجرای نادرست ممکن است باعث نفوذ بتن به بلوک ها شود.
- هزینه اولیه قالب‌ها: برخی انواع (مثل یوبوت دوبل) گران تر هستند.
- خطرات پلی‌استایرن: انتشار گاز سمی و خطر انفجار در آتش سوزی.
- پیچیدگی در بتن ریزی: نیاز به بتن روان و ویبره دقیق.
کاربردهای سقف یوبوت
سقف یوبوت برای پروژه های با سطوح بزرگ مانند مراکز تجاری، سالن های اجتماعات، پارکینگ ها و ساختمان های مسکونی بزرگ مناسب است. این سیستم به دلیل کاهش وزن و تعداد ستون ها، در سازه های بلندمرتبه و مناطق زلزله خیز کاربرد دارد.
چرا سقف یوبوت؟
سقف یوبوت با حذف بتن غیرضروری، وزن سازه را کاهش داده و امکان اجرای دهانه های بزرگ تر را فراهم می‌کند. این سیستم با کاهش هزینه ها، افزایش سرعت اجرا و انعطاف پذیری معماری، گزینه‌ای ایده‌آل برای پروژه‌های مدرن است.
در این خصوص داخل مبحث نهم مقررات ملی ساختمان به این نوع از دال ها اشاره شده است .
نتیجه‌گیری
سقف یوبوت به عنوان یک سیستم نوین دال بتنی دو طرفه، با کاهش وزن سازه، صرفه جویی در مصالح و امکان اجرای دهانه های بزرگ، تحولی در صنعت ساخت و ساز ایجاد کرده است. این سیستم با مزایایی مانند مقاومت لرزه‌ای بالا، انعطاف معماری و کاهش هزینه‌ها، گزینه ای ایده‌آل برای پروژه های مدرن است. بااین حال، اجرای دقیق و نظارت حرفه ای برای جلوگیری از مشکلاتی مانند نفوذ بتن به بلوک ها ضروری است. اگر به دنبال سازه ای سبک، مقاوم و اقتصادی هستید، سقف یوبوت انتخابی هوشمندانه خواهد بود.
