معماری برج ویلو در بوینس آیرس؛ چهار نمای تمام شیشهای و سازه هیبریدی در خیابان لیبرتادور
معماری برج اداری «ویلو» در بوینسآیرس؛ خیابان لیبرتادور
منتشر شده در مجله معماری 23gane
در یکی از مهمترین محورهای شهری بوینس آیرس، یعنی خیابان «آونیدا دل لیبرتادور»، برجی شیشهای با چهار نمای تمامقد و گوشههای منحنی، تصویری تازه از دفتر اداری کلاس A ارائه میدهد. این ساختمان ۱۶ طبقه، دفتر مرکزی جدید شرکت «Corporación América» است؛ مجموعهای که از بزرگترین اپراتورهای فرودگاهی جهان محسوب میشود و طبیعتاً به ساختمانی نیاز داشته که هم چهره نهادی قدرتمندی داشته باشد و هم انعطاف فضایی بالا برای سالها تغییر و رشد.
معماران، پروژه را نه فقط بهعنوان یک ساختمان اداری، بلکه بهعنوان چارچوبی برای شفافیت، حضور مدنی و تمایز سازهای تعریف کردهاند؛ آخرین پروژه رافائل وینیولی در شهری که نقطه شروع حرفه او بوده است. چهار نما کاملاً شفاف، گوشههای شیشهای بدون مولین قابل رؤیت و صفحات شیشهای بلند که از کف تا تاج برج امتداد دارند، مرز بین داخل و خارج را در حد امکان محو کردهاند.
در پایینترین تراز، یک فضای سهارتفاعی مانند «گلخانه شهری» شکل گرفته که قرار است رستوران و کاربریهای عمومی را در خود جای دهد؛ فضایی که با پلکان مارپیچ معلق، خیابان را به عمق ساختمان متصل میکند و نشان میدهد پروژه فقط برای کاربران اداری طراحی نشده، بلکه قصد دارد با شهر هم وارد گفتوگو شود.
خلاصه اطلاعات پروژه
- موقعیت: خیابان آونیدا دل لیبرتادور، بوینسآیرس، آرژانتین
- کاربری: ساختمان اداری کلاس A، دفتر مرکزی Corporación América
- معمار: دفتر Rafael Viñoly Architects
- مهندسان تأسیسات مکانیکی و برقی: GNBA
- تعداد طبقات: ۱۶ طبقه روی زمین، با سیستم دو ارتفاعی و میانطبقات معلق
- مساحت توسعه: حدود ۱۳٬۸۷۵ واحد مساحتی (در متن معماران ذکر شده، معادل تقریبی یک برج اداری میانمقیاس)
- ارتفاع تقریبی نما: حدود ۶۰ متر
- دستهبندی: ساختمان اداری (Office Building)
- سال پروژه: ۲۰۲۵
ویژگیهای کلیدی معماری
- چهار نمای تمامشیشهای با گوشههای منحنی بدون مولین
بدنه برج از چهار نما کاملاً شفاف تشکیل شده است؛ گوشهها با شیشههای منحنی و بدون پروفیل عمودی آشکار شکل گرفتهاند و سطوح شیشهای بزرگ، بدون شکست جدی از سطح زمین تا تاج برج امتداد دارند. این شفافیت، سبکوزنی بصری و پیوستگی قوی بین فضای کار و شهر ایجاد کرده است. - سیستم سازهای هیبریدی با هسته بتنی و عناصر فولادی نمایان
ساختار برج ترکیبی از یک هسته، ستونها و دالهای بتنی سنتی است که با یک ماژول دو ارتفاعی سازماندهی شده و میانطبقات معلق (mezzanine) را ایجاد میکند. در پیرامون، تیرهای بتنی و میلمهارهای فولادی نمایان، منطق سازهای را مستقیماً به زبان معماری تبدیل کردهاند. - پلکان قیچی شفاف بهعنوان عنصر ارتباطی و فضایی
در داخل، یک پلکان قیچی شفاف، بخشی از فشار تردد عمودی را از هسته اصلی آزاد کرده و ارتباط مستقیم بین طبقات را تشویق میکند. این پلکان، علاوه بر عملکرد، بهعنوان عنصری مجسمهوار در فضای کار حضور دارد و تعامل بصری بین طبقات را افزایش میدهد. - سیستم دو ارتفاعی با میانطبقات معلق
ساختار دو ارتفاعی در هر ماژول به معماران اجازه داده میانطبقات معلق تعریف کنند؛ سطحهایی که بین دو ارتفاع کامل آویزان شدهاند. این کار هم سطح مفید را افزایش داده و هم پلانهایی با تنوع فضایی بالا، فضاهای کار دو ارتفاعی و امکان پیکربندیهای متنوع برای دفترها فراهم کرده است. - پایگاه سهارتفاعی مانند گلخانه شهری
طبقه همکف و تراز زیرین، با یک فضای سهارتفاعی پیوسته طراحی شدهاند که مانند گلخانه شهری عمل میکند. این فضا برای رستوران و سایر کاربریهای عمومی در نظر گرفته شده و با پلکان مارپیچ معلق که از ورودی خیابان به پایین میرود، ارتباط قوی با شهر برقرار میکند. - رویکرد جدی به پایداری و مصرف انرژی
پوسته شیشهای دو جداره با عملکرد بالا، پنلهای خورشیدی برای تولید انرژی در محل، تجهیزات کممصرف آب، روشنایی الایدی و سیستم مدیریت هوشمند ساختمان برای پایش انرژی، بخشی از استراتژی پایداری پروژه هستند. هدف، دستیابی به گواهی LEED v4 Core and Shell سطح Gold است. - جایگیری هوشمندانه هسته در کنار خط راهآهن
سایت در مجاورت راهآهن Mitre و نزدیک رودخانه «ریو دلا پلاتا» قرار دارد. بههمین دلیل، هسته بنا در سمت راهآهن قرار گرفته تا نقش عایق صوتی ایفا کند و در عین حال، دید به سمت رودخانه برای فضاهای کار حفظ شود. همزمان، سیستم فونداسیون پیچیدهای برای پایدارسازی زیرساخت اطراف و کنترل آبهای زیرزمینی طراحی شده است.
معرفی پلتفرم ۲۳گانه
مجله معماری ۲۳گانه با تمرکز بر پروژههای شاخص ایران و جهان، تلاش میکند فراتر از نمایش چند تصویر، منطق شکلگیری فضا، سازه و جزئیات هر پروژه را برای معماران و دانشجویان قابلخواندن کند. در این مجله، از خانههای کوچک تا برجهای اداری و مجموعههای شهری، همزمان از منظر ایده، بستر و اجرا تحلیل میشوند.
در کنار محتوای تحلیلی و معرفی پروژهها، موتور جستجوی هوشمند ۲۳گانه برای دسترسی سریع و دقیق به مقررات ملی ساختمان ایران توسعه داده شده است. این موتور جستجو به مهندسان، طراحان و دانشجویان کمک میکند بندهای مرتبط هر مبحث را در کمترین زمان پیدا کنند و تصمیمهای طراحی را با تکیه بر ضوابط بهروز و معتبر اتخاذ کنند.
توضیحات ساختار معماری و سازماندهی فضاها
پیکربندی کلی برج بر پایه چهار نما کاملاً شیشهای با گوشههای منحنی شکل گرفته است. صفحات شیشهای بزرگ بدون وقفه جدی در ارتفاع، از لبهی کف همکف تا تاج برج ادامه مییابند و حس «صفحه عمودی شفاف» را تقویت میکنند. گوشهها با شیشه منحنی و بدون مولینهای عمودی آشکار طراحی شدهاند و به این ترتیب، شکستهای معمول در پوسته شیشهای تا حد زیادی حذف شده است.
درون این پوسته، هسته بتنی شامل پله، آسانسور و تأسیسات عمودی قرار دارد و سیستم دال و ستونهای بتنی، سازه اصلی هر طبقه را تأمین میکند. ماژول عمودی دو ارتفاعی، امکان تعریف میانطبقات معلق را به وجود آورده است؛ فضاهایی که میتوانند برای اتاقهای جلسه، فضاهای کاری باز یا فضاهای مدیریتی استفاده شوند. این مدل، هم انعطاف عملکردی و هم خوانایی فضایی را بالا برده است.
دوگانهی «بتن و فولاد» در سازه، مستقیماً در معماری خوانده میشود. تیرهای پیرامونی بتنی و میلمهارهای فولادی نمایان در نما، منطق تحمل بار را آشکار میکنند و همزمان، پوسته شیشهای را در برابر فشار باد و تغییرات اقلیمی تقویت میکنند. این انتخاب، با رویکرد دفتر رافائل وینیولی درباره برجسته کردن منطق سازهای در زبان معماری همسو است.
در داخل، پلکان قیچی شفاف درون فضای کار آزاد شده از هسته قرار گرفته است. این پلکان، همچون عنصری نیمهشفاف، طبقات را به هم متصل میکند و مسیرهای کوتاهتر و غیررسمی برای ارتباط بین تیمها ایجاد میکند. این تصمیم، فرهنگ سازمانی مبتنی بر تعامل و دید متقاطع را تقویت کرده و در عین حال در قابهای شیشهای نما نیز دیده میشود.
پای ساختمان، فضای سهارتفاعی قرار دارد که بهعنوان لابی توسعهیافته و سطح عمومی تعریف شده است. این فضا مانند یک گلخانه شهری با شفافیت زیاد طراحی شده و میزبان رستوران و سایر کاربریهای عمومی خواهد بود. پلکان مارپیچ معلق، از سطح خیابان به تراز پایینتر میرسد و ارتباط فضایی و بصری قدرتمندی بین شهر و داخل ساختمان ایجاد میکند؛ حرکتی که مرز سنتی «لابی بسته و کنترلشده» را نرم میکند.
در تراز بام، تراسی با دید شهر و رودخانه برای استفاده کارکنان پیشبینی شده است. امکاناتی همچون فضاهای روباز، محل توقف دوچرخه، رختکن و دوش، ساختمان را با فرهنگ کاری معاصر و توجه به رفتوآمد پایدار همسو میکند. این لایه، سکانس فضایی پروژه را از پایه عمومی تا بام نیمهخصوصی تکمیل میکند.
در نهایت، جایگذاری هسته در سمت راهآهن Mitre، هم نقش حائل صوتی برای فضای کار دارد و هم اجازه میدهد نماهای رو به رودخانه تا حد امکان شفاف و باز باقی بمانند. در زیرزمین، سیستم فونداسیون با هدف تثبیت زیرساختهای مجاور و کنترل نفوذ آب طراحی شده؛ موضوعی که در سایتهایی نزدیک به خطوط ریلی و آبهای سطحی اهمیت حیاتی دارد. 
بیوگرافی کوتاه دفتر Rafael Viñoly Architects
دفتر Rafael Viñoly Architects یک دفتر معماری بینالمللی با ریشه در آمریکای جنوبی و دفتر مرکزی در نیویورک است که پروژههای آن در قارههای مختلف اجرا شدهاند. رویکرد اصلی این دفتر، تأکید بر وضوح سازهای، خوانایی منطق فضا و استفاده از فناوریهای بهروز در مقیاسهای مختلف از ساختمانهای فرهنگی تا برجهای اداری است.
در برج ویلو، ترکیب شفافیت شدید پوسته، سازهی هیبریدی آشکار و برنامه اداری منعطف، نمونهای از همین رویکرد است. این پروژه بهعنوان آخرین اثر رافائل وینیولی در بوئنوسآیرس، هم ادای دِینی به شهر زادگاه اوست و هم ادامهای بر دغدغههایش در مورد مسئولیت مدنی معماری، حضور سازه در زبان فرم و اهمیت انعطافپذیری پلانهای اداری در طول زمان.
جمعبندی؛ نکات الهامبخش برج ویلو برای طراحان
برج ویلو نشان میدهد که چگونه میتوان میان شفافیت افراطی پوسته، وضوح سازهای و عملکرد اداری منعطف تعادل برقرار کرد. سیستم دو ارتفاعی با میانطبقات معلق، امکان سناریوهای متنوع چیدمان فضاهای کار را فراهم کرده و چهار نمای شیشهای همراه با سازهی نمایان، صداقت ساختاری پروژه را به تصویر کشیدهاند.
برای معماران و دانشجویان، این پروژه یادآور این نکته است که برج اداری میتواند هم چهره نهادی قوی داشته باشد، هم با شهر وارد دیالوگ شود و هم از نظر پایداری و مصرف انرژی، استانداردهای روز را دنبال کند. تمرکز بر هستهای که بهصورت عایق صوتی عمل میکند، پایه سهارتفاعی عمومی و بهرهگیری از سازهی هیبریدی، عناصر کلیدی هستند که میتوانند در پروژههای دیگر نیز الهامبخش باشند.
سوالات متداول درباره برج ویلو
برج ویلو در چه موقعیتی از شهر بوئنوسآیرس قرار دارد و برای چه سازمانی ساخته شده است؟
این برج در امتداد خیابان آونیدا دل لیبرتادور، یکی از محورهای مهم شهری بوئنوسآیرس، ساخته شده و دفتر مرکزی جدید شرکت Corporación América است؛ شرکتی که در مدیریت تعداد زیادی از فرودگاههای جهان نقش دارد.
چه چیزی در زبان معماری این برج بیش از همه جلب توجه میکند؟
چهار نمای تمامشیشهای با گوشههای شیشهای منحنی و بدون مولین، همراه با صفحات شیشهای بلند که از همکف تا تاج برج پیوسته ادامه مییابند، مهمترین تصویر پروژه هستند. این شفافیت با سازهی نمایان و پلانهای منعطف ترکیب شده و همزمان شفافیت بصری و وضوح سازهای را ارائه میکند.
سیستم سازهای برج ویلو چه ویژگی خاصی دارد؟
ساختمان از یک هسته، ستونها و دالهای بتنی تشکیل شده که با ماژول دو ارتفاعی سازماندهی شدهاند. در کنار این سیستم، میانطبقات معلق، تیرهای پیرامونی بتنی و میلمهارهای فولادی نمایان وجود دارند که هم بخشی از مفهوم سازهای و هم بخشی از زبان معماری هستند.
پروژه از نظر پایداری و مصرف انرژی چه رویکردی دارد؟
پوسته دو جداره با عملکرد بالا، پنلهای خورشیدی، تجهیزات کممصرف آب، روشنایی الایدی و سیستم مدیریت هوشمند ساختمان برای پایش مصرف، از اجزای اصلی رویکرد پایداری هستند و ساختمان برای گواهی LEED v4 Core and Shell سطح Gold برنامه ریزی شده است.
فضای سهارتفاعی پای برج چه نقشی در ارتباط ساختمان با شهر دارد؟
این فضای سهارتفاعی مانند یک لابی گسترشیافته و گلخانه شهری عمل میکند و برای رستوران و کاربریهای عمومی در نظر گرفته شده است. پلکان مارپیچ معلق، سطح خیابان را به این فضا متصل میکند و ارتباط بصری و فضایی مستقیمی بین شهر و داخل ایجاد میکند؛ بنابراین ساختمان فقط محل کار نیست، بلکه در لایهای از خود، بخشی از فضای عمومی شهر هم هست.
