صد طراحی برتر، استادیوم فوتبال جام جهانی 2022 قطر معماری گروه زاها حدید | طرح شماره 27

معماری استادیوم فوتبال الجنب قطر به همراه پلان های معماری
مقدمه
استادیوم الجنب یا استادیوم الوکرة در قطر، اثری از دفتر زاها حدید است. این استادیوم برای جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ طراحی شده و پس از برگزاری مسابقات بهعنوان زمین خانگی باشگاه الوکرة مورد استفاده قرار میگیرد. مجله معماری 23گانه این پروژه را بهعنوان نمونهای از تلفیق معماری ورزشی، هویت بومی و فناوری اقلیمی معرفی میکند.
مشخصات پروژه
- معمار: Zaha Hadid Architects به همراه مشاوران AECOM و شرکای دیگر
- موقعیت: شهر الوکره، قطر، حدود ۲۳ کیلومتری جنوب دوحه
- سال تکمیل و بهرهبرداری: ۲۰۱۹
- ظرفیت: در حالت برگزاری جام جهانی حدود ۴۰٬۰۰۰ نفر؛ پس از آن در حالت استفاده عادی حدود ۲۰٬۰۰۰ نفر
- کاربری: استادیوم فوتبال با امکانات جانبی برای رویدادهای ورزشی عمده و استفادههای محلی پس از جام جهانی
سبک معماری پروژه
معماری الجنب سبک مدرن و چشمنواز دارد با فرمهای سیال و منحنی که از دریانوردی سنتی منطقه الهام گرفته شدهاند. شکل پوسته نما و سقف با الهام از قایقهای سنتی «دُهوُ» طراحی شدهاند. سقف متحرک با پارچهای چینخورده (pleated) و کابلها، همراه با پوشش بیرونی سفید یا نزدیک به سفید و بخشهایی با رنگهای تیرهتر در زیر لبهها، شکل بصری استادیوم را برجسته کرده است.




مفاهیم طراحی پروژه
- الهام از میراث دریانوردی و حضور قایق دُهو در فرهنگ منطقه؛ فرم کلی سقف و نما به شکلی است که تداعیکننده بدنه قایق دُهو برعکس باشد.
- توجه خاص به اقلیم گرم و خشک؛ استفاده از سقف متحرک و سیستم سرمایش برای راحتی تماشاچیان حتی در فصلهای گرما.
- طراحی ظرفیت موقت که پس از رویداد جهانی کاهش یابد: بخشهایی از صندلیها و امکانات جانبی قابل جداشدن و انتقال هستند.
ویژگیهای کلیدی پروژه
- سقف متحرک (و روکش پارچهای چینخورده / PTFE) که هنگام نیاز باز یا بسته میشود و نفوذ آفتاب را کنترل میکند.
- سیستم سرمایش در محوطه تماشاچیان که با مدلسازی اقلیمی و تونل باد توسعه یافته است.
- پوستهی بیرونی با پوشش سفید برای بخشهای بالای نما، رنگ تیرهتر برای سطوح زیر لبهها و شیشههای مشبک برای حفظ سایه و کنترل تابش خورشید.
- پیادهروها، فضای استقرار تماشاچیان، امکانات خدماتی و بازار محلی در اطراف استادیوم روی زیرسازی آراسته جهت تبدیل شدن به محوطهای عمومی در روزهایی که بازی نیست.
پلان معماری پروژه
پلان شامل بتنِ ساختار کاسه تماشاچی، صندلیهای پایین و بالا، ورودیها اطراف کاسه، محوطهی زیر استادیوم که به فضای عمومی متصل است، و بخشهایی برای دسترسی خودرو افراد مرتبط است. سقف متحرک در مرکز میدان پوشش ایجاد میکند.






بیوگرافی معمار پروژه
زاها حدید معمار بریتانیایی-عراقی که یکی از مهمترین معماران معاصر بود، پیشگام در فرمهای سیال، طراحیهای جسورانه و تلفیق هنر و معماری در فضاهای عمومی و زیرساختی. پروژه الجنب یکی از آثار برجستهٔ دفتر اوست که پس از مرگش نیز نشاندهندهٔ بینش و سبک خاص وی باقی ماند.
مصالح و متریال استفاده شده
- بتن برای بدنه کاسه و سازهٔ اصلی استادیوم، پایهها و المانهای باربر سقف
- فولاد برای ساختار سقف متحرک (arches) و کابلها و سازهٔ نگهدارنده آن
- پارچه PTFE برای پوشش سقف متحرک چینخورده و کابلها، که قابلیت باز و بسته شدن دارد
- شیشه و فلز برای نماهای زیر لبهها و پنجرههای شفاف در بخشهای پایین نما، همراه با شبکههای فلزی برای کنترل تابش آفتاب و سایهبانها
جوایز و افتخارات
- استادیوم یکی از هشت ورزشگاهی است که برای جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ در قطر ساخته شده است
- دریافت گواهی ها و رتبه های پایداری از جمله گواهی GSAS طراحی و ساخت و مدیریت ساخته شده برای استادیوم

























پرسشهای متداول
۱. ظرفیت پساز جام جهانی چقدر خواهد بود؟
ظرفیت پس از جام جهانی به حدود ۲۰٬۰۰۰ نفر کاهش مییابد؛ بخشهایی از صندلیها موقتی هستند و قابل جدا شدن و انتقال میباشند.
۲. چگونه گرمای زیاد هوا کنترل میشود؟
ترکیب سقف متحرک و سیستم سرمایش در صندلیها و طراحی پوستهی نما به شکلی که تابش مستقیم را کاهش میدهد، با مدلسازی اقلیمی و تست تونل باد انجام شده است.
۳. چرا فرم استادیوم الهام از قایق دُهو است؟
به دلیل میراث دریانوردی الوکره و تمایل به ایجاد هویتی بومی در طراحی؛ فرم سقف و نما تداعیکننده بدنه دُهو است که شناور در آب است.
۴. چه کاربردهایی برای استادیوم در روزهایی که مسابقه نیست در نظر گرفته شده است؟
فضاهای پیرامون استادیوم مثل بازار محلی و پارک فعالیتها دارد؛ محوطهٔ پایین استادیوم و فضای اجتماع عمومی برای استفاده مردم محلی در روزهای بدون مسابقه طراحی شده است.
سامانه مقررات ملی ساختمان
سامانه مقررات ملی ساختمان پلتفرم هوشمند مباحث ۲۳گانه مقررات ملی ساختمان است که امکان جستجوی سریع و هوشمند در تمام مباحث مقررات ملی ساختمان را در عرض چند ثانیه برای مهندسان فراهم آورده است بعلاوه با داشبورد تخصصی میتوانید بندها و ضوابط مربوط را برای دسترسی سریع در مراجعه های بعدی ذخیره نمایید.





















