صد طراحی برتر، ایستگاه متروی خیره کننده 22 میلیارد دلاری ریاض با طراحی زاها حدید | طرح شماره 38
ایستگاه متروی 22 میلیارد دلاری منطقه مالی ملک عبدالله ریاض
نوشته شده در تحریریه مجله معماری 23Gane
ایستگاه متروی منطقه مالی ملک عبدالله در ریاض با طراحی دفتر زاها حدید، نمونهای قابل توجه از طراحی زیرساخت حملونقل است که نه فقط مسیر حرکت مسافران را میسازد، بلکه تجربه بصری، عملکردی و محیطی سفر شهری را متحول میکند. این ایستگاه مرکزی در شبکه مترو ریاض، پیوندی است میان ایمنی، هویت شهری و چشمانداز آیندهی شهری مدرن.
مشخصات پروژه
- معمار: زاها حدید آرشیتکتس
- موقعیت: منطقه مالی ملک عبدالله، ریاض، عربستان سعودی
- کاربری: ایستگاه متروی مرکزی و تقاطعی، شامل خطوط مترو و دسترسی به وسایل نقلیه عمومی دیگر
- سال تکمیل: ۲۰۲۴
- سازه مهندسی و خدمات مشاور: شرکت BuroHappold Engineering
سبک معماری پروژه
طراحی معماری این ایستگاه تلفیقی از فرمهای سیال و هندسه پوستهای است؛ نما با پنلهای بتن بسیار پیشرفته با الگوهای مکرر موجدار ساخته شده است که تابش خورشید را کنترل میکند. خطوط متقاطع و تکرار هندسی فرمها و نما، طرحی متناسب با بافت شهری منطقه مالی و اقتضائات اقلیمی صحرایی دارد.
مفاهیم طراحی پروژه
- استفاده از جریان حرکت مسافران روزانه برای شکلدهی به فرم سهبعدی نما؛ موجهایی که بازتاب مسیر عبور و مرور هستند.
- ترکیب عملکردهای حملونقل با فضاهای عمومی بیرونی و داخلی، برای ایجاد محیطی که ورود و خروج آسان، تعامل اجتماعی و تجربه شهری را بهبود میبخشد.
- طراحی پوسته نما با سوراخها و پنلهایی که هم نمای زیبا ایجاد میکنند و هم از گرمای شدید خورشید محافظت میشود؛ الهامی از پناهگاههای سنتی محیطی در معماری منطقهی کویری.
ویژگیهای کلیدی پروژه
- شش سکوی قطار بر روی چهار سطح که خطوط مترو را به هم متصل میکند.
- فضاهای عمومی داخلی و خارجی مثل میدانها و گذرگاهها به عنوان بخشهایی دعوتکننده برای تعامل شهروندان.
- نمای بتن بسیار پیشرفته با پنلهایی با عملکرد بالا برای محافظت در برابر تابش، همراه با الگوهای موجدار که کنترل سایهها را ممکن میسازد.
- سیستم تهویه و خنککنندگی پیشرفته که همراه با طراحی پوسته نما کمک میکند مصرف انرژی کاهش یابد.
پلان معماری
پلان ایستگاه شامل چند سطح است؛ سطح سکوی قطارها، فضاهای دسترسی بین خطوط مختلف مترو، فضای انتقال به وسایل نقلیه دیگر، رسته ورودی و خروجی و میدانهای عمومی. حرکت عمودی و افقی مسافر به گونهای طراحی شده است که اتصال میان خطوط، رفاه عبوری و مسیر دسترسی به پارک و سوارهرو واضح باشد.
بیوگرافی معمار پروژه
زاها حدید یکی از برجستهترین معماران معاصر بود؛ با کارهایی که غالباً فرمهای پویا، هندسه پرجزئیات و اِلمانهای نمادین دارند. پروژه ایستگاه متروی منطقه مالی ملک عبدالله یکی از آثار اوست که بر اهمیت زیرساخت شهری و تجربه مسافر تأکید دارد و نشاندهنده پیشروی در تعامل معماری با حملونقل شهری است.
مصالح و متریال استفاده شده
- پنلهایی از بتن فوقالعاده عملکردی برای نمای خارجی با سوراخهایی برای کنترل تابش نور خورشید.
- مصالح فولادی برای ساختار داخلی و پوسته نما که توان تحمل بارهای سازهای و حرارتی را داشته باشد.
- شیشه در بخشهایی از نما و فضای داخلی برای ورود نور طبیعی بدون آسیب گرمایی زیاد.
جوایز و افتخارات
این پروژه موفق به دریافت گواهی LEED Gold شده است به دلیل رعایت اصول پایداری، عملکرد انرژی و طراحی محیطی بهینه.
پرسشهای متداول
۱. ظرفیت این ایستگاه مترو چقدر است؟
ظرفیت روزانه پروژه شبکه مترو ریاض شامل ایستگاه KAFD حدود چند میلیون مسافر تخمین زده شده است؛ ایستگاه مرکزی نقش مهمی دارد در انتقال مسافران بین خطوط مختلف.
۲. نمای موجدار چه کاربردی دارد؟
نما با پنلهای بتن موجدار دارای الگوهایی است که به کاهش تابش مستقیم خورشید کمک میکند و حس بصری پیچیدهای ایجاد میکند؛ همچنین کنترل حرارت در ساختمان را آسانتر مینماید.
۳. چگونه ایستگاه به خطوط دیگر و حملونقل عمومی متصل است؟
این ایستگاه تقاطعی بین چند خط مترو است و همچنین به خدمات اتوبوس و پارک-اند-راید وصل است.
۴. چه روشهایی برای کاهش مصرف انرژی در آن به کار رفتهاند؟
پوسته نما، تهویه طبیعی، شیشه انتخابی، و سیستم خنککننده پیشرفته در ساعات کم بار مسافر از جمله روشهایی هستند که مصرف انرژی را کاهش میدهند.
سامانه مقررات ملی ساختمان
سامانه مقررات ملی ساختمان ابزار هوشمند مباحث ۲۳گانه مقررات ملی ساختمان است که دسترسی به ضوابط طراحی سازه، نما، ایمنی، تهویه، نورگیری و دسترسی را برای معماران و مهندسان فراهم میکند. پروژهای مانند ایستگاه متروی منطقه مالی ملک عبدالله میتواند با استفاده از این سامانه طراحی و اجرا شود تا تمامی الزامات مقررات ملی ساختمان و قوانین نظام مهندسی ساختمان در مراحل مختلف رعایت شوند؛ این تضمینکننده کیفیت، ایمنی و مطابقت قانونی پروژه است.
منبع : Archdaily
