صد طراحی برتر، پروژه بازسازی با نام "یست خانه" در استان یزد | طرح شماره 48

پروژه بازسازی با نام "یست خانه" همراه پلان معماری
مقدمه
یستخانه واقع در شهر یزد، بازنگری و تجدیدروح یک ساختمان مسکونی ده ساله است تا زندگی خانوادگی با حفظ هویت فرهنگی و سازگاری اقلیمی دوباره بازتعریف شود. پروژهای که از نارضایتی مشتری با طرح قبلی شروع شد و با بررسی دقیق کارکرد فضای داخلی،اقلیم و نما، به خانهای تبدیل شده است که هم پاسخگوی نیاز امروز است و هم بامعرفت به ویژگیهای بافت یزد طراحی شده است.
مشخصات پروژه
- موقعیت: یزد، ایران
- معماران: امیر شهراد و محمد خاوریان
- مهندس سازه : شاهین عباسی
- کاربری: مسکونی، بازسازی ساختمان موجود
- زیربنا: حدود ۱۳۵۰ متر مربع
- سال بازسازی: ۲۰۱۵
سبک معماری پروژه
طراحی یستخانه تلفیقی از معماری سنتی یزد و معماری معاصر است. نماها با پنل یا پوست محافظ نما طراحی شدهاند تا هم سایه مطلوب ایجاد شود و هم دید معقول خصوصی و عمومی حفظ گردد. استفاده از حیاط و نیمفضاهای نیمه پرداخت تأثیر معماری سنتی یزد را دارد ولی به فرم معاصر ترجمه شده است.



مفاهیم طراحی پروژه
- حفظ هویت بصری و فرم سنتی خانههای یزدی: حیاط مرکزی، جداسازی فضاهای خصوصی و عمومی، ایجاد نیمفضاهای نیمهباز برای تهویه و سایه.
- تأکید بر حریم و نیاز به فضای خصوصی در کنار فضای حیاط و تعامل خانوادگی و جمعی.
- بهرهگیری از تحلیل اقلیمی برای تعیین شبکۀ نما، جهت گیری پنجرهها برای نور مطلوب، و کنترل تابش مستقیم آفتاب در نماهای غربی و شمالی.
ویژگیهای کلیدی پروژه
- ایجاد «پوست نما» در ضلع غربی که هم سایه ایجاد میکند و هم امکان نیمفضاهای نیمهپوشیده فراهم میآورد.
- آتریوم مرکزی بلند به عنوان فیلتر بین بخش شمالی خصوصی و جنوبی عمومی خانه.
- استفاده از حیاط داخلی به عنوان فضای عمومی دید و تعامل، و تبدیل نماهای مقابل خیابان به نماهایی رو به حیاط به منظور حفظ حریم.
پلان معماری
پلان خانه حول آتریوم مرکزی سازمان یافته است؛ در بخش شمالی فضاهای خصوصی مانند اتاق خوابها، آشپزخانه و سالن نشیمن قرار دارند و در بخش جنوبی فضای مهمانی و پذیرایی و مهمانی مهمان در نظر گرفته شده است. مسیر سیال حرکت از ورودی خانه، از مقابل نما به داخل حیاط به گونهای طراحی شده که حس ورود به فضای خصوصی تجربهای دلپذیر باشد.




بیوگرافی معمار پروژه
امیر شهراد معمار ایرانی است که با استودیو KA در پروژههایی تمرکز دارد بر بازخوانی معماری سنتی ایران، بطور خاص با حفظ ریزفضاها و تعامل میان بنا و محیط شهری و اقلیمی. Awe Office نیز در پروژههای اینچنینی به بازسازی، بازتعریف هویت و بهبود کیفیت زندگی شهری شناخته میشود. یستخانه یکی از نمونههای تلفیقی موفق بین سنت و نیاز معاصر در معماری مسکونی ایران است.
مصالح و متریال استفاده شده
- آجر سنتی یزد برای بخشهایی از نما و دیوارهای داخلی، برای حس گرم، بافت محلی و تنظیم دما در اقلیم گرم و خشک.
- مصالح پوستی نما محافظتی برای نماهای غربی جهت کاهش تابش مستقیم آفتاب.
- شیشه با قابهای مناسب برای بازشوها، با کنترل نور و دید.
- مصالح داخلی حیاط و مسیرهای نیمهپوشیده با سنگ یا موزاییک محلی برای انتقال حس محلی و خنکی.
جوایز و افتخارات
پروژه یستخانه به عنوان یکی از پروژههای برجسته بازسازی مسکونی در ایران شناخته شده و در فهرست داوطلبان جایزه سال مسکن در آرکدیلی مورد توجه بوده است.
















پرسشهای متداول
۱. چگونه نما و حریم خصوصی حفظ شده است؟
پوست نما و ساختار نما به گونهای طراحی شده است که فضاهای مقابل خیابان دید مستقیم نداشته باشند و دید به حیاط جایگزین شده است.
۲. تحلیل اقلیمی چه نقشی داشته است؟
پنجرهها به جهات مناسب گشوده شدهاند، نماهای غربی محافظت شدهاند، نیمهفضاها برای جریان هوا و کاهش اثرات تابش استفاده شده است.
۳. بازسازی چگونه بهبود عملکرد ساختمان را ممکن کرده است؟
رفع ناهماهنگیها در نما، ایجاد فضای عمومی داخلی و خصوصی مناسب، افزایش آسایش حرارتی و دیدهای مناسب از داخل به حیاط و ایجاد حس هویت.
۴. مصالح محلی چه تأثیری بر تجربه بصری و اقلیم داشتهاند؟
آجر یزد و مصالح محلی نه فقط حس اصالت را به خانه دادهاند بلکه به خنک نگه داشتن فضای داخلی کمک کردهاند.
معرفی پلتفرم هوشمند مقررات ملی ساختمان
در ایران هر پروژه مسکونی باید ضوابط مقررات ملی ساختمان را در نظر بگیرد تا استانداردهای ایمنی، سازه، تهویه و نور تأمین شود. یکی از مباحث این مقررات «مبحث نوزدهم» است که به صرفهجویی در مصرف انرژی میپردازد و شامل الزامات طراحی نما، جهتگیری بنا، عایق حرارتی و مصرف بهینه سیستم سرمایش و گرمایش است. پلتفرم هوشمند ۲۳گانه مباحث مقررات ملی ساختمان امکان جستجوی هوشمند این مبحث را فراهم میکند تا معماران و مهندسان بتوانند در مراحل طراحی و اجرا تضمین نمایند ساختمان مطابق قانون و با کمترین مصرف انرژی ساخته شود؛ ابزاری ضروری برای همسویی پروژه با نظام مهندسی ساختمان و مقررات ملی ساختمان.









