نقش و مسئولیت های مهندس ناظر و مجری طبق نظام مهندسی ساختمان
تفاوت بین مهندس ناظر و مهندس مجری در پروژه های ساختمانی
در فرآیند ساخت و ساز اصولی و استاندارد یک ساختمان، حضور هر دو جایگاه مهم یعنی مهندس ناظر و مهندس مجری کاملا ضروری است. هر کدام از این افراد وظایف و مسئولیت‌های مشخص و جداگانه‌ای دارند که در چهارچوب قوانین نظام مهندسی ساختمان تعریف شده است.
مهندس مجری کیست؟
مهندس مجری ساختمان به شخص حقیقی یا حقوقی اطلاق می‌شود که دارای پروانه اشتغال معتبر از سوی وزارت مسکن و شهرسازی باشد. این فرد به عنوان مسئول اجرایی پروژه ساختمانی شناخته می‌شود و تمامی مراحل اجرای عملیات ساختمانی را بر عهده دارد.
در واقع مهندس مجری نماینده فنی مالک ساختمان محسوب می‌شود و در تمام مراحل اجرای پروژه، مسئول پاسخگویی به مهندس ناظر، دستگاه‌های نظارتی و سایر مراجع کنترل پروژه از جمله شهرداری و نظام مهندسی ساختمان خواهد بود.
مسئولیت مهندس مجری در پروانه ساختمانی
چنانچه نام مهندس مجری به صورت رسمی در پروانه ساختمانی درج شده باشد، به این معنی است که او به عنوان سرپرست کارگاه شناخته می‌شود. در این حالت تمامی مسئولیت های مربوط به ایمنی، سلامت و حوادث احتمالی در محیط کارگاه بر عهده مهندس مجری است. البته این مسئولیت مشروط به آن است که مهندس ناظر طی مکاتبه‌ای کتبی از مالک درخواست کرده باشد که مهندس مجری در محل پروژه حضور فیزیکی داشته باشد. نسخه‌ای از این تقاضا که به امضای مالک رسیده، باید ضمیمه یکی از گزارش‌های مرحله‌ای مهندس ناظر شده و به شهرداری تحویل داده شود. در این گزارش، گزینه مربوط به «خلاف دارد» نیز باید علامت زده شود.
نحوه تقسیم مسئولیت میان مهندس ناظر و مهندس مجری
در پروژه‌هایی که همزمان هر دو نفر یعنی مهندس ناظر و مهندس مجری در آن فعال هستند، در صورت بروز حادثه یا اشکال فنی، مسئولیت اصلی بر عهده مهندس مجری خواهد بود. البته در درجه دوم، مهندس ناظر نیز در قبال برخی موارد پاسخگو است. این نکته از مهم ترین موضوعاتی است که در ساخت و سازهای شهری و روستایی زیر نظر نظام مهندسی ساختمان مورد توجه قرار می‌گیرد.
عدم حضور مهندس مجری در محل پروژه
در مواردی که بر اساس جواز ساخت صادر شده، یک ساختمان دارای مهندس مجری ذیصلاح باشد اما این فرد در محل پروژه حضور نداشته باشد، مهندس ناظر موظف است در تمامی گزارش‌های مرحله‌ای خود، عدم حضور مهندس مجری ذیصلاح را ذکر کرده و در عین حال گزینه «خلاف ندارد» را انتخاب کند. با این حال، در صورت وقوع حادثه، مسئولیت عمده همچنان بر عهده مهندس مجری خواهد بود، چرا که نام او در پروانه ساخت درج شده است.
لغو ادامه پروژه به دلیل عدم تایید صلاحیت پیمانکاران
اگر در یک پروژه ساختمانی، مهندس مجری حضور نداشته و پیمانکارانی که در پروژه فعالیت می‌کنند مورد تایید مهندس مجری نباشند، مهندس ناظر می‌تواند نسبت به توقف عملیات اجرایی اقدام کند. در این حالت، در گزارشات خود باید گزینه «خلاف دارد» را فعال کرده و موضوع را به مراجع مربوطه گزارش دهد. این مورد نیز از موارد مهمی است که در چارچوب وظایف مهندس ناظر در نظام مهندسی ساختمان قرار دارد.
